Ik zie het steeds vaker om me heen gebeuren, ouders en schoonouders die in de achtertuin van de kinderen gaan wonen of in een ander gedeelte van het huis zelf. Ik vind het zelf wel een mooie ontwikkeling, dat we wat meer voor onze naasten gaan zorgen. En misschien is het ook wel steeds meer noodzakelijk met de huidige woningkrapte en personeelgebrek in de zorg. Maar hoe pak je dit eigenlijk aan? Wat is er allemaal mogelijk? Ik vroeg het jullie op mijn sociale media. In deze blog lees je de stappen die je moet nemen om een mantelzorgwoning succesvol te realiseren.
Stap 1: Verken de Wettelijke Voorwaarden
Voordat je begint met het plannen van een mantelzorgwoning, is het essentieel om de wettelijke voorwaarden te onderzoeken. Gelukkig is er steeds meer mogelijk met zorgwoningen. In veel gemeenten is het toegestaan om zonder omgevingsvergunning een mantelzorgwoning te plaatsen, maar er zijn wel specifieke regels waaraan je je moet houden. Denk hierbij aan de grootte van de woning en de afstand tot de erfgrens. Informeer bij de lokale overheid naar de exacte eisen.
Gerrie: “Ik dacht dat er niet zoveel mogelijk was, maar de regels zijn bij ons in de gemeente nu versoepelt. Ik ben blij dat ik even geïnformeerd heb, nu weten we wat mogelijk is en gaan we de boel in gang zetten.”
Stap 2: Bepaal de Behoeften van de Zorgontvanger
Mantelzorgwoningen komen in verschillende soorten en maten, en wat geschikt is hangt af van de zorgbehoeften van de ontvanger. Overweeg welke aanpassingen nodig zijn, zoals beugels, verhoogde toiletten of drempelloze toegang. Een goede inventarisatie van de behoeften zorgt dat de woning comfortabel en functioneel is.
Tialda: “Wij hebben het andersom gedaan. Wij huren het achterhuis van mijn schoonouders. Zij wonen zelf in het voorhuis. De huizen zitten met de konten tegen elkaar. Groot erf rondom. Tuinen zijn gescheiden, dus huis en tuin gewoon voor elk zelf. De moestuin delen we. We hebben een goed contact. Wij helpen hun met het onderhoud van de huizen en tuin en indien nodig met mantelzorg, zij ondersteunen ons met oppas van ons kindje. Zij zijn nu nog volledig gezond en zelfredzaam. Maar al wel 70+.”
Stap 3: Kies de Juiste Locatie voor de mantelzorgwoning
De keuze van de locatie van de mantelzorgwoning is belangrijk voor zowel de privacy van de hoofdbewoners als degenen die de mantelzorg ontvangen. Het is daarnaast ook van belang dat de mantelzorgwoning goed bereikbaar is voor hulpdiensten en dat er voldoende daglicht is. Plaats de woning zo dat je (schoon)vader of moeder zich zelfstandig kan voelen en toch dichtbij genoeg is voor de benodigde zorg.
Yolien: “Vorig jaar hebben we een generatiewoning gebouwd voor mijn ouders bij ons in de tuin. Genoeg ruimte voor ons beide en ook genoeg privacy voor beide. Maar ook samen meer momenten en mijn mams verast ons op lange werk dagen met een rondje avondeten of ze heeft een wasje gedraaid. Echt super fijn dat wij dit zo hebben kunnen doen.”
Stap 4: Ontwerp en Budget
Afhankelijk van de behoeften en de lokale regelgeving, kun je een ontwerp maken voor de mantelzorgwoning. Hierbij moet je ook een duidelijk budget opstellen. Het is verstandig om verschillende offertes op te vragen en zo een overzicht te krijgen van de mogelijke kosten.
Yvonne: “Wij hebben het huis van mijn moeder gekocht. Maar moeders mag blijven wonen zodat wij voor haar kunnen zorgen. En wat hebben wij het fijn met zijn drieën.”
Rianne: “Vergeet niet om ook goed naar de fiscale en financiële gevolgen te kijken van tevoren.”
Stap 5: Realisatie van de mantelzorgwoning
Met het ontwerp en budget in de hand, kun je beginnen met de realisatie van de mantelzorgwoning. Je kunt kiezen voor een prefab woning, wat vaak sneller en mogelijk goedkoper is, of voor een traditioneel gebouwde woning. Zorg er altijd voor dat de bouw voldoet aan de lokale bouwvoorschriften en dat je de juiste professionals inschakelt voor de bouw.
Helma: “We wonen zelf in een vrijstaand huis, m’n schoonouders wonen in een mantelzorgwoning, achter op het erf. D.m.v. recht van overpad bij onze buren kunnen ze zelfs met hun auto achter komen en naast hun huis parkeren. De mantelzorgwoning hebben ze laten bouwen maar als ze er niet meer kunnen wonen moet deze weer van ons erf af. Dat kan ook gewoon, in 2 delen op een dieplader. Hun huis is 84m2. Ze hebben een terras van 33m2, een opritje, een schuurtje met een kleine veranda. Ze willen nooit meer weg daar.”
Stap 6: Aanpassingen en Inrichting
Na de realisatie van het gebouw, is het tijd voor de interne aanpassingen en inrichting. Houd rekening met de mobiliteit van de zorgontvanger en zorg dat de ruimte niet alleen functioneel, maar ook gezellig en huiselijk is.
Helma: “Het is fijn om ze dichtbij te hebben wonen. Ze redden zichzelf nu nog goed maar door wat chronische ziekten verwachten we in de toekomst wel hulp te mogen bieden. Voor de mantelzorgwoning hadden we trouwens wel een verklaring nodig van de huisarts.”
Stap 7: Zorg en Onderhoud
Nu de mantelzorgwoning staat, is het belangrijk om ook na te denken over het onderhoud ervan. Houd de woning in goede staat zodat het een veilige en aangename omgeving blijft voor je (schoon)ouder(s).
Het plaatsen van een mantelzorgwoning is een prachtige stap om de zorg voor een dierbare zo aangenaam mogelijk te maken. Door deze stappen zorgvuldig te volgen, zorg je ervoor dat je een woning realiseert die aan alle wettelijke eisen voldoet en comfort biedt aan degene die deze zorg nodig heeft.
Wendy: “Ik zou dit met mijn man graag op langere termijn met mijn eigen kinderen willen als zij daar tegen die tijd nog voor open staan. Lijkt me heerlijk; een eigen community idee.”
Op de website van het NOS staat een leuk filmpje met een interview met een mevrouw die in een mantelzorgwoning woont bij haar dochter in de tuin.
Zou jij dit voor je (schoon)ouders doen als het mogelijk was? Of misschien heb jij ze al in je achtertuin wonen? Ik hoor graag je ervaring!
